Dalam dunia pengurusan projek pembangunan, setiap hari kelewatan memberi kesan kepada kos, reputasi, dan pihak berkepentingan. Dalam situasi ini, laluan kritikal (critical path) bukan sekadar istilah teknikal dalam perisian penjadualan – ia adalah alat kawalan yang amat penting, terutama bagi ahli pasukan projek, pegawai pemantau dan kontraktor yang sudah biasa membaca jadual projek.

Kenapa Laluan Kritikal Penting?

Laluan kritikal merujuk kepada rangkaian aktiviti yang menentukan tempoh keseluruhan projek. Jika mana-mana aktiviti dalam laluan ini tergendala, projek secara keseluruhannya akan terlewat – melainkan tindakan pembetulan segera diambil.

Bagi pegawai pemantau, ini bermakna anda tidak boleh bergantung semata-mata kepada status fizikal tapak. Anda perlu tahu aktiviti manakah yang sedang berada di laluan kritikal – kerana di situlah risiko kelewatan sebenar sedang berlaku.

Bagi kontraktor pula, memahami laluan kritikal membantu dalam membuat keputusan seperti:

• Menambah sumber untuk aktiviti kritikal
• Mengatur keutamaan kerja subkontraktor
• Menentukan bila perlu kerja lebih masa (overtime) secara strategik

Situasi Sebenar: Bila Laluan Kritikal Diabaikan

Bayangkan ini:
Dalam satu projek bangunan, kerja-kerja pendawaian elektrik sedang berjalan, tetapi lewat dua minggu daripada jadual. Di atas kertas, nampak kecil – namun aktiviti ini berada dalam laluan kritikal, dan perlu siap sebelum kerja siling boleh dimulakan.

Pegawai pemantau datang ke tapak, melihat ada aktiviti sedang berjalan – dan melaporkan “kerja sedang diteruskan seperti biasa.”

Namun dua minggu kemudian, kerja siling tertangguh. Pelaksanaan kerja terganggu, dan laporan kemajuan menunjukkan kelewatan.

Puncanya? Tiada siapa memeriksa laluan kritikal. Kelewatan itu sudah “dijangka”, tapi tiada siapa bertindak kerana ia tidak dianggap “nampak besar” di lapangan.

Bagaimana Pegawai Pemantau & Kontraktor Boleh Guna Laluan Kritikal Secara Praktikal

Berikut beberapa cadangan tindakan:

✅ Minta paparan laluan kritikal semasa taklimat tapak mingguan.
Pastikan CPM atau carta Gantt yang dibentangkan menunjukkan laluan kritikal (dengan warna berbeza – merah) dan bukan sekadar keseluruhan jadual.

✅ Tanya soalan yang betul semasa mesyuarat.
Contoh: “Apakah aktiviti kritikal minggu ini?” atau “Jika kita lambat di sini, berapa hari projek akan terlewat?”

✅ Gunakan laluan kritikal sebagai penanda aras untuk pemantauan.
Tumpukan pemerhatian dan verifikasi status sebenar kepada aktiviti-aktiviti kritikal – bukan hanya kepada aktiviti yang “nampak sibuk.”

✅ Bagi kontraktor – rancang sumber berdasarkan laluan kritikal.
Jika kekangan bajet atau tenaga kerja berlaku, pastikan aktiviti kritikal mendapat keutamaan. Aktiviti bukan kritikal biasanya masih ada ‘float’ (ruang kelewatan tanpa memberi kesan kepada tarikh siap projek).

Penutup

Laluan kritikal bukan hanya untuk perancang jadual atau software engineer. Ia adalah alat strategik untuk semua pihak yang terlibat dalam menjayakan projek pembangunan – terutamanya ahli pasukan projek, pegawai pemantau dan kontraktor.

Dengan menjadikan laluan kritikal sebagai rujukan utama semasa pemantauan dan tindakan di tapak, kita bukan sahaja dapat melihat projek dengan lebih tepat, tetapi juga mengawal risiko kelewatan sebelum ia berlaku.

Untuk versi Bahasa Inggeris, klik di sini.

Pos berkaitan: Bagaimana Nak Tahu Projek Ikut Jadual atau Tidak?